Je kent ze vast wel: die ramen met twee stoere, opvallende potten achter het glas. Vroeger was de vensterbank de plaats voor één pronkstuk, of een hele verzameling. In het moderne, strakke interieur van nu zijn het er: twee.

Ik weet niet in welk tv-programma dit statement ooit is ontstaan. Stilletjes verdenk ik Jan Des Bouvrie ervan, of zijn hoogblonde vrouw Monique. Zeker als het vierkante witte of vierkante zwarte potten zijn.

Wat er in die stoere potten zit doet er niet veel toe. Dat kan dood materiaal zijn: gedroogde schors, een kunstige bloem van hout, of zijdebloemen. Als het levende planten zijn is het zaak om het gespiegelde effect te behouden. Binnenshuis lukt dat meestal nog wel. En een frisse set kweekplanten is snel gekocht bij de tuinsupermarkt. Die overigens ook al die andere prullaria verkoopt.

Perfecte symmetrie in een tuin is een illusie, en wordt al gauw potsierlijk. Zeker als het bomen betreft. Twee bolacacia’s aan weerszijden van een oprijlaan is vragen om problemen. Ik heb ze ooit zien staan: een begon er na verloop van tijd te kwijnen en werd – na een langdurige, pijnlijke en troosteloze vergelijking – uiteindelijk gerooid. Weg was het statige statement.

Het lukt bijna niemand om hier een petit-Versailles aan huis te creëren. Simpelweg omdat de schaal waarop we in Nederland tuinieren te klein is. De macht der getallen bepaalt of de ogenschijnlijke symmetrie werkt. In een lange bomenrij valt het minder op dat een boom wat kleiner of schever uitvalt. En als er dan een doodgaat is dat maar een kleine spleet in een groot gebit.

Perfecte symmetrie bestaat dus niet in alles wat leeft. Overigens ook niet in verhoudingen tussen mensen, die van elkaar houden of met elkaar strijden.

Wat wel werkt in een kleinere tuin is herhaling. Een boomsoort die verderop nog een paar keer voorkomt brengt ritme of diepte in de tuin, en suggereert – in tegenstelling tot symmetrie – iets van natuurlijkheid: alsof de natuur toch nog de hand heeft in wat waar spontaan groeit.