zelfgemaakte granola of krokante muesli

Nutty granola

Als gezond ontbijt eet ik graag volle yoghurt zonder suiker, met vers fruit en zelfgemaakte krokante muesli. In die van mij zitten extra veel noten en zaden. In cruesli uit de super zit veel toegevoegde suiker. Het zelf maken van granola is een leuk en dankbaar werkje. En met de (eventueel biologische) ingrediënten die je kiest heb je alles zelf in de hand. Het resultaat is altijd een groot succes en ook leuk om cadeau te geven.

Benodigdheden:

  • 150 gram ongebrande gemengde noten (hazelnoten, amandelen, walnoten bijvoorbeeld)
  • 150 gram havermoutvlokken, liefst grof
  • 25 gram sesamzaad
  • 25 gram zonnebloempitten
  • 25 gram pompoenpitten
  • 1 eetlepel kaneel (afgestreken)
  • 1/2 theelepel zout
  • 3 eetlepels kokosolie
  • 3 eetlepels ahornsiroop (maple syrup)
  • bakplaat, bakpapier

Verwarm de oven voor op 170 graden. Hak de gemengde noten, bijvoorbeeld met een keukenmachine. Hou je van grove stukken noot, hak dan kort met slechts enkele pulsen. Ik hou van fijne stukjes die zich goed verbinden met de havervlokken. Soms wil een enkele noot niet echt stuk. Die vis ik er dan nog even uit en hak ik apart.


Meng de droge ingrediënten in een grote kom: gehakte noten, havermoutvlokken, sesamzaad, zonnebloempitten, pompoenpitten, kaneel en zout. Warm en roer de kokosolie en de ahornsiroop enkele minuten in een steelpan, totdat de caramelgeur van de ahornsiroop vrijkomt. Olie en siroop mengen niet echt goed, maar dat is geen probleem. Giet het mengsel bij de droge ingrediënten en schep heel goed door.

Bekleed een bakplaat met een vel bakpapier. Het bakpapier blijft beter op zijn plek als je hier en daar op de bakplaat een klein beetje boter smeert. Verdeel het mengsel gelijkmatig met een spatel over de bakplaat. Bak in ongeveer 25 minuten in het midden van de oven. Elke oven is anders dus hou in de gaten dat het niet te hard gaat. Meestal begint de kaneel na 15 minuten te geuren en is een extra 10 minuten dan precies goed.

Laat de granola in de geopende oven helemaal afkoelen voordat je het in een pot overdoet. Het blijft meerdere weken, zo niet een maand goed in een afgesloten pot.

Variaties:

  • Voeg na de bereiding geroosterde kokosvlokken toe.
  • Voeg na de bereiding stukjes gedroogd fruit toe, zoals rozijnen, cranberry’s of abrikozen.
  • Vervang een deel van de kaneel door koek- of speculaaskruiden.

Kerst-tulband

Een zeer stevige en kruidige tulband tjokvol gedroogd fruit. Een beetje zoals de traditionele Engelse Christmas pudding, alleen niet langzaam gestoomd maar gebakken. Ook de overdaad aan alcohol ontbreekt.

Ik kreeg het recept jaren geleden via mijn vriendin Stien den Braber en het is sindsdien een kerstfavoriet.

Benodigdheden:

  • 400 gram rozijnen
  • 3 eetlepels sinaasappellikeur
  • 200 gram gedroogde abrikozen
  • 50 gram stemgember (op siroop)
  • 150 gram boter
  • 150 ml melk
  • 3 eetlepels stroop
  • 4 eetlepels honing
  • extra boter om in te vetten
  • 225 gram zelfrijzend bakmeel
  • 1 eetlepel koekkruiden
  • 2 eieren
  • 75 gram walnoten
  • poedersuiker

Week de rozijnen een paar uur of een nacht in de sinaasappellikeur. Snijd de gedroogde abrikozen in stukjes en de stemgember in fijne stukjes. Verwarm de rozijnen, abrikozen, gember, boter, melk, stroop en honing zachtjes in een pan. Laat de massa al roerend 5 minuten sudderen. Laat het daarna iets afkoelen. Dit duurt ongeveer een half uur.

Verwarm de oven voor op 150 graden. Vet ondertussen de tulbandvorm rijkelijk in met boter. Zeef zelfrijzend bakmeel en koekkruiden boven een grote kom. Voeg voor meer luchtigheid eventueel een extra theelepel bakpoeder of baking soda toe. Klop de eieren los en roer die door het bakmeel. Hak de walnoten grof en roer die er ook door. Schep tenslotte het vruchtenmengsel erdoor. Zodra alles goed gemengd is stoppen met roeren en het mengsel in de bakvorm doen.

Bak de tulband in het midden van de oven gedurende 90 minuten gaar. Als de tulband te donker dreigt te worden kun je hem aan de bovenkant afdekken met aluminiumfolie. Haal de tulband na 10 minuten afkoelen voorzichtig uit de vorm en laat hem afkoelen op een rooster. Bestrooi de tulband voor het serveren met poedersuiker.

De tulband blijft verpakt in folie minstens 2 weken goed. Na een paar dagen wordt de smaak zelfs nog wat beter. Ik eet graag een plakje besmeerd met wat boter. Die boter is niet echt noodzakelijk, want de tulband is een en al smaak.

Variaties:

  • Vervang (een deel van) de abrikozen door stukjes appel.
  • Vervang de gember door gehakte sukade.
  • Vervang een deel van de rozijnen door gedroogde cranberries. Die zijn gesuikerd, dus je voegt wel stiekem meer suiker toe.
  • Laat de walnoten achterwege als je niet van noten houdt.

Blauwe bessen ontbijtcake met citroen

Deze fruitige en frisse cake wordt gemaakt met blauwe bessen, citroen en karnemelk of kefir. Het is oorspronkelijk bedoeld als een cake voor bij het ontbijt. Dat lijkt wel erg Amerikaans, net als die dikke pancakes. En dat is het ook. Het recept is van Alexandra Stafford en mijn beduimelde printje van haar site staat inmiddels vol aantekeningen. Gelukkig is deze cake ook heerlijk op alle andere tijdstippen van de dag.

Benodigdheden (8 personen):

  • 110 gram boter
  • rasp van 1 citroen (2 theelepels of meer)
  • 140 gram suiker
  • 1 ei
  • 1 zakje vanillesuiker
  • 200 gram blauwe bessen
  • 220 gram bloem
  • 1 theelepel bakpoeder
  • 1 theelepel baksoda
  • 1 theelepel zout
  • 200 ml karnemelk of kefir

Zorg dat de benodigdheden op kamertemperatuur zijn. Vet een rechthoekige ovenschaal van circa 26 cm in met wat boter. Verwarm de oven voor op 250 graden.

De boter moet zacht zijn. Verwarm deze eventueel gedurende 30 seconden op 600 watt in de magnetron. Klop de zachte boter met de rasp van de citroen en – op 2 eetlepels na – de suiker tot een luchtige massa. Voeg het hele ei en de vanillesuiker toe en mix tot een egaal en romig mengsel.


Was en droog de blauwe bessen. Doe de bloem in een zeef en bestuif de bessen met wat van de bloem. Voeg bakpoeder, baksoda en zout toe aan de rest van de bloem. Zeef nu steeds afwisselend een deel van dit mengsel boven het beslag, meng en roer dan een deel van de karnemelk of kefir er doorheen. Het beslag blijft zeer stevig en valt in grote plakken van de spatel. Vouw tenslotte de blauwe bessen door het beslag en verdeel dit over de ovenschaal. Bestrooi de bovenkant met de achtergehouden suiker.

Bak de cake 35 minuten in de oven, die je nu op 200 graden zet. Controleer de gaarheid met een prikker of breinaald: die moet er schoon uitkomen. Het kan makkelijk zijn dat de cake nog 10 minuten langer in de oven moet blijven. Laat de cake minstens 15 minuten afkoelen voordat je hem serveert.

Abrikozenkoek met kokos

Dit is weer wat lekkers uit de overlevering. Mijn moeder zaliger kreeg dit recept van mijn lieve tante Annie, inmiddels ook zaliger. Het recept is easy as a pie, zogezegd. Maar ik maakte het minder zoet en voegde extra gedroogde abrikozen toe.

Met een dubbele hoeveelheid maak je een bakplaat vol en kun je er vierkanten van snijden, zodat je lekker uit kunt delen.

Benodigdheden:

  • 100 gram gedroogde abrikozen
  • 100 gram boter
  • 200 gram zelfrijzend bakmeel
  • 100 gram fijne suiker
  • snuf zout
  • 1/2 pot goede abrikozenjam
  • 2 eieren
  • 100 gram geraspte kokos

Snijd de gedroogde abrikozen in niet te kleine stukjes. Wel de abrikozen minimaal enkele uren in een laagje water, of de avond van tevoren. Laat ze daarna goed uitlekken.

Kneed snel een soepel deeg van de boter, het zelfrijzend bakmeel, 50 gram fijne suiker en een snuf zout. Als het te brokkelig blijft kun je een eetlepel water toevoegen. Laat het deeg als het kan even rusten, in plasticfolie gewikkeld, maar echt noodzakelijk is dit niet. Rol het deeg uit op een met bakmeel bestoven aanrecht. Ga uit van een ronde lap met een lage, opstaande rand. Het deeg kan wat onhandelbaar zijn, zodat het moeilijk in een keer over te brengen is naar de bakvorm. Doe het dan in kwarten en kneed die in de vorm weer aan elkaar.

Verwarm de oven voor op 200 graden. Meng de abrikozenjam met de abrikozenstukjes en verdeel die over het deeg. Klop de eieren met de resterende 50 gram suiker gedurende 5 minuten tot een romig mengsel. Spatel hier voorzichtig de kokos doorheen en verdeel dit mengsel over het hele oppervlak van de koek.

Bak de koek in 25 tot 30 minuten gaar en goudbruin en laat hem daarna goed afkoelen. De koek is goed houdbaar en kan ook ingevroren worden.

American pancakes

Er zijn van die ochtenden dat het leven wel wat vrolijker mag. Met één ei, wat bloem en een scheutje melk kom je dan een heel eind. Luchtige Amerikaanse pannenkoekjes, bijna cakejes, die heerlijk smaken met poedersuiker, wat frisse jam of vers fruit. Daar kan geen kant-en-klaar plastic pak van de supermarkt tegenop.

Het oorspronkelijke recept is van John Waite Bakes, ook al een winnaar van The Great British Bake Off. Ik herinner mij dat hij lelijk in zijn vinger sneed tijdens een aflevering en daardoor bijna uitgeschakeld werd. Ik vond hem natuurlijk ook vreselijk leuk (en met mij vele andere Britse kijkers), dus in de volgende week mocht hij, na een wijs besluit van de jury, – bepleisterd en al – gewoon terugkomen.

Benodigdheden (6 pannenkoekjes):

  • 1 ei
  • snuf zout
  • 60 ml melk
  • 60 gram bloem
  • 1 theelepel bakpoeder
  • boter

Splits het ei: het eiwit in de kleinste kom. Voeg een snuf zout toe aan het eiwit en klop dit eerst met de mixer stijf tot pieken. Klop vervolgens met de mixer het eigeel met de melk los en schuimig. Zeef de bloem en het bakpoeder erboven en meng met een garde tot een egaal mengsel. Spatel er vervolgens het eiwit in twee of drie delen luchtig doorheen.


Smelt een klontje boter in een grote koekenpan. Leg met een juslepel drie hoopjes beslag in de pan. Als de dikte goed is loopt het beslag een klein beetje uit, maar blijft er een dikke laag staan. Houd het vuur middelhoog: je wilt dat de pannenkoekjes rustig aan een kant bruinen en bovenop wat uitdrogen. Dit duurt wel enkele minuten. Als ze goudbruin zijn aan de onderkant (dit wordt de ‘mooie kant’) kun je ze voorzichtig omdraaien met een spatel of kaasschaaf. Laat ook de andere kant goudbruin worden.

Wortel-walnootmuffins

Mijn succesformule voor muffins met de smaak van worteltaart. Snel en makkelijk te maken en zonder kostbare ingrediënten. Ik heb lang gesleuteld aan de juiste verhoudingen, maar dit is het voor mij: luchtig van binnen, krokant van buiten.

Benodigdheden (6-9 stuks):

  • 2 eetlepels rozijnen
  • 150 gram winterwortel
  • 150 gram (lichte) basterdsuiker
  • 85 ml neutraal smakende olie
  • 2 kleine eieren
  • 150 gram bloem
  • 1 volle theelepel bakpoeder
  • 1/2 theelepel baksoda
  • 1/2 theelepel zout
  • 1 theelepel kaneel
  • 30 gram walnoten
  • muffinvorm en papieren cakevormpjes

Week de rozijnen liefst een paar uur van tevoren in water, likeur of vruchtensap naar keuze. Als je daar geen tijd meer voor hebt, kun je ze ook even kort wellen in een kopje met kokend water.

Verwarm de oven voor op 250 graden. Zet de cakevormpjes in de muffinvorm.

Rasp de winterwortel grof en doe deze in een grote kom. Voeg de basterdsuiker toe, de olie* en de eieren**. Mix dit mengsel even goed door tot een meer samenhangend mengsel. Als er luchtbelletjes rond de rand van de kom ontstaan is het goed.

Meng de droge ingrediënten: bloem, bakpoeder, baksoda, zout en kaneel. Zeef dit in delen boven het wortelmengsel en spatel het grofweg door elkaar. Laat de rozijnen uitlekken in de zeef. Verbrokkel de walnoten. Spatel de rozijnen en de helft van de walnoten door het beslag. Roer vooral niet te lang. Het beslag mag een beetje klonterig blijven.


Verdeel het beslag over de cakevormpjes. Verdeel de rest van de stukjes walnoot erover. Zet de muffinvorm in de oven en temper deze direct naar 180 graden. Na 20 tot 25 minuten zijn ze gerezen en komt een satéprikker er schoon uit. Laat de muffins 10 minuten afkoelen in de muffinvorm. Haal de cakejes er dan voorzichtig uit en laat ze op een bakrooster verder afkoelen. De muffins zijn versgebakken het lekkerst, maar blijven dagenlang lekker smeuïg van smaak.

* Gebruik een neutraal smakende olie, zoals zonnebloemolie of arachideolie. Liever geen zogenaamde milde olijfolie!
** Gebruik kleine eitjes, zodat het beslag niet te slap wordt.

Kruidige appelcake

Appeltaart is het nummer 1-gebak in Nederland. Deze versie is snel, super makkelijk en smaakt naar banketbakkerskwaliteit. Het resultaat is een kleine taart, die je in een stil weekend ook lekker alleen voor jezelf kunt maken.

Benodigdheden:

Voor het beslag:

  • 75 gram bloem
  • 25 gram amandelmeel
  • 1 theelepel bakpoeder
  • 1 theelepel baksoda (baking soda)
  • 1 theelepel koek- en speculaaskruiden
  • 1/2 theelepel zout
  • 100 gram rietsuiker
  • 100 gram zacht gesmolten boter
  • 2 eieren

Voor de topping:

  • 2 appels
  • 1 eetlepel rozijnen
  • 2 bolletjes stemgember
  • 25 gram amandelstiften of amandelschaafsel
  • 2 theelepels maizena (of custardpoeder)
  • 2 eetlepels rietsuiker

Verwarm de oven voor op 180 graden. Smelt de boter op lage warmte in een pannetje.

Zeef alle ingrediënten behalve de rietsuiker boven een grote kom. Meng de rietsuiker er door. Voeg vervolgens de gesmolten boter en de eieren toe en mix enkele minuten goed door elkaar tot een mooi beslag. Doe dit in de ingevette springvorm (doorsnede 17 cm.*).

Schil de appels, verwijder de klokhuizen en snijd ze in schijfjes en vervolgens dwars in ministukjes. Voeg de rozijnen toe, de gember (fijngehakt of door de knoflookpers), amandelen, maizena en 1 eetlepel rietsuiker. Verdeel dit mengsel losjes over het beslag en bestrooi de bovenkant met de tweede eetlepel rietsuiker.

Bak in 40 minuten gaar en goudbruin.

* Bij een iets grotere bakvorm (bijvoorbeeld 20 cm.) wordt de baktijd korter, ongeveer 30 minuten.

Variatie:

  • Neem in plaats van (een deel van de) amandelstiften of -schaafsel kleine stukjes amandelspijs.