Meikever - Melolontha melolontha

Een meikever in mei

Ik vond gisteren een drie centimeter groot insect in mijn tuin. De dode kever blijkt een meikever te zijn. Door intensieve bestrijding is dit ‘plaaginsect’ zeldzaam geworden. Hij leeft aan bosranden, op akkers en in tuinen. De volwassen meikever heeft een voorkeur voor de eik. En laten we er daar aan de Eikenlaan nou genoeg van hebben.

De dichter Paul van Ostaijen heeft in 1925 een mooi grafschrift voor mijn meikever geschreven:

Land Mei

Regen valt bloesemvracht
     veelvuldig kaarst kastanjelaar
     Mei
                          Mariamaand
rustas staan seringestruiken
ver ligt het vlondertje ding
                                                   het vlondertje is

Laat slaat meikever vensterruit
wordend
                                       mij in rust
                                       geringe beweging
                                                           kringetje
                                                                               kring

Meikever legt zich
                                  verre zoeven
                                                                      rust

Video

De herfstdag van Rainer Maria Rilke

Herbsttag

Herr, es ist Zeit. Der Sommer war sehr groß.
Leg deinen Schatten auf die Sonnenuhren,
und auf den Fluren lass die Winde los.

Befiehl den letzten Früchten, voll zu sein;
gib ihnen noch zwei südlichere Tage,
dränge sie zur Vollendung hin, und jage
die letzte Süße in den schweren Wein.

Wer jetzt kein Haus hat, baut sich keines mehr.
Wer jetzt allein ist, wird es lange bleiben,
wird wachen, lesen, lange Briefe schreiben
und wird in den Alleen hin und her
unruhig wandern, wenn die Blätter treiben.

Rainer Maria Rilke, 1902

Een mooie bespreking van dit gedicht is te vinden op De Contrabas.

Poëziemiddag

De poëzie van Rilke staat centraal op De Nieuwe Liefde op 15 november 2015.
Acteur Roeland Fernhout draagt onder andere dit gedicht voor in een passende muzikale omlijsting van Joep Beving, te horen in de video hierboven.
Op de site van De Nieuwe Liefde staat ook een Nederlandse vertaling van Herbsttag.

Link

Tuin, geduld en geloof

Net als het geloof heeft een tuin geduld, doorzettingsvermogen, en ook inspanning nodig.

Geduld is een mooie eigenschap. Het is geen berusting: je moet blijven geloven in de goede afloop en daar ook wat voor doen. Ignatius van Loyola (1491-1556), de stichter van de jezuïetenorde, schreef mooie dingen over geduld. Het bovenstaande is mijn omkering van zijn “Net als een tuin heeft het geloof geduld, doorzettingsvermogen, en ook inspanning nodig”.

“Naast geduld, doorzettingsvermogen en noeste arbeid vraagt het om openheid, om empathie voor wat zich in de tuin afspeelt. Ik zie de creativiteit van het tuinieren dan ook als een vorm van mede-scheppen.” schrijft Maaike de Haardt in Tuinieren als spiritualiteit.

Link

IJsheiligen

Hoe zit het ook alweer met de IJsheiligen? IJsheiligen zijn de naamdagen van een aantal katholieke heiligen in de periode van 11 tot en met 14 mei. Deze ‘strenge heren’ zijn minder geliefd dan Sint Nicolaas, wiens naamdag ons op 6 december niet zal ontgaan.

Vandaag is het 11 mei, de naamdag van Sint Mamertus. De dagen daarna volgen Sint Pancratius (12 mei), Sint Servatius (13 mei), Sint Bonifatius (14 mei) en Sint Sophie. Koude Sophie (15 mei) is als IJsheilige een twijfelgeval, maar zij werd in Duitsland, Hongarije en Zwitserland als beschermelinge van de vorst meegerekend.

Over de vier ‘strenge heren’ is men het ook oneens. In sommige landen wordt Sint Mamertus niet meegeteld, in andere landen hoort Sint Bonifatius er niet bij. Want drie is een heilig getal, en “alle goede dingen bestaan uit drie”.

De volkswijsheid zegt dat na IJsheiligen het gevaar voor nachtvorst is geweken. Schade aan gewassen door late vorst komt dan niet meer voor. Zoals bij elke volkswijsheid is een korrel zout op zijn plaats. De kans is klein, maar in 2006, 2008 en 2013 was er nog nachtvorst in juni.

Door de opwarming van de aarde hebben we vaker een zacht voorjaar en is de verleiding groot om eind april al te gaan planten en zaaien. Met uien, prei, bieten, wortelen, kapucijners en tuinbonen loop je weinig risico. Heb je een besloten tuin of woon je in een stedelijk gebied dan kun je ook met meer warmte-minnende planten een gok wagen. Bij vorst dek je dan af met bijvoorbeeld glas, folie, omgekeerde bloempotten of stro.

Moestuinders die op veilig spelen wachten geduldig tot half mei.

Tot slot deze weerspreuk en geheugensteun:

Pancraas, Servaas, en Bonifaas,
brengen sneeuw en ijs helaas!

En deze:

Wie zijn schaap scheert voor St. Servaas
houdt meer van wol dan van het schaap.

Link

De bloemetjes buitenzetten

Wie de bloemetjes buitenzet, is aan het feesten. Volgens het Junior Spreekwoordenboek verwijst de uitdrukking naar een vroegere gewoonte om huizen bij bepaalde feesten met bloemen te versieren of om bepaalde bloemen weer buiten te zetten als de winterperiode voorbij was. Kennelijk was het buiten de deur zetten van bloemen een veelvoorkomende bezigheid. Misschien markeerde dit inderdaad het (vrolijke) begin van de lente.

Genootschap Onze Taal