zelfgemaakte granola of krokante muesli

Nutty granola

Als gezond ontbijt eet ik graag volle yoghurt zonder suiker, met vers fruit en zelfgemaakte krokante muesli. In die van mij zitten extra veel noten en zaden. In cruesli uit de super zit veel toegevoegde suiker. Het zelf maken van granola is een leuk en dankbaar werkje. En met de (eventueel biologische) ingrediënten die je kiest heb je alles zelf in de hand. Het resultaat is altijd een groot succes en ook leuk om cadeau te geven.

Benodigdheden:

  • 150 gram ongebrande gemengde noten (hazelnoten, amandelen, walnoten bijvoorbeeld)
  • 150 gram havermoutvlokken, liefst grof
  • 25 gram sesamzaad
  • 25 gram zonnebloempitten
  • 25 gram pompoenpitten
  • 1 eetlepel kaneel (afgestreken)
  • 1/2 theelepel zout
  • 3 eetlepels kokosolie
  • 3 eetlepels ahornsiroop (maple syrup)
  • bakplaat, bakpapier

Verwarm de oven voor op 170 graden. Hak de gemengde noten, bijvoorbeeld met een keukenmachine. Hou je van grove stukken noot, hak dan kort met slechts enkele pulsen. Ik hou van fijne stukjes die zich goed verbinden met de havervlokken. Soms wil een enkele noot niet echt stuk. Die vis ik er dan nog even uit en hak ik apart.


Meng de droge ingrediënten in een grote kom: gehakte noten, havermoutvlokken, sesamzaad, zonnebloempitten, pompoenpitten, kaneel en zout. Warm en roer de kokosolie en de ahornsiroop enkele minuten in een steelpan, totdat de caramelgeur van de ahornsiroop vrijkomt. Olie en siroop mengen niet echt goed, maar dat is geen probleem. Giet het mengsel bij de droge ingrediënten en schep heel goed door.

Bekleed een bakplaat met een vel bakpapier. Het bakpapier blijft beter op zijn plek als je hier en daar op de bakplaat een klein beetje boter smeert. Verdeel het mengsel gelijkmatig met een spatel over de bakplaat. Bak in ongeveer 25 minuten in het midden van de oven. Elke oven is anders dus hou in de gaten dat het niet te hard gaat. Meestal begint de kaneel na 15 minuten te geuren en is een extra 10 minuten dan precies goed.

Laat de granola in de geopende oven helemaal afkoelen voordat je het in een pot overdoet. Het blijft meerdere weken, zo niet een maand goed in een afgesloten pot.

Variaties:

  • Voeg na de bereiding geroosterde kokosvlokken toe.
  • Voeg na de bereiding stukjes gedroogd fruit toe, zoals rozijnen, cranberry’s of abrikozen.
  • Vervang een deel van de kaneel door koek- of speculaaskruiden.

Stoofperen in rode wijn

Zeg winter en ik denk stoofpeertjes. Er is weinig dat de geuren en smaken van december zo goed vertegenwoordigt als dit recept van stoofpeertjes met rode wijn, kaneel, gember, sinaasappel en anijs. Een beetje zoals de warme geuren van glühwein. Makkelijk te maken of in te maken. En goedkoop, want het bespaart je de aanschaf van een dure geurkaars of geurzakje.

Benodigdheden:

  • 10-12 kleine stoofperen (Gieser Wildeman)
  • 500 ml rode wijn
  • 200 gram suiker
  • 1 kaneelstokje
  • 1 stukje steranijs
  • 1 stukje verse gember (2cm)
  • 1/2 sinaasappel

Schil de stoofpeertjes, verwijder het klokhuis en snijd ze in gelijke kwarten. Dit verkort de kooktijd en zorgt ervoor dat ze straks in de potjes passen (voor als je de peertjes wilt inmaken en langer bewaren).


Doe de peertjes in een kookpan. Giet de rode wijn erbij. Voeg de suiker toe, het kaneelstokje en de steranijs. Schil de gember, snijd deze in plakken en voeg toe. Boen de sinaasappel goed schoon onder de kraan. Snijd de helft in dikke plakken en voeg toe. Breng de inhoud van de pan, met het deksel erop, aan de kook.

Na 45 tot 60 minuten zijn de peertjes voldoende gaar. Gebruik die tijd om 3 of 4 potten met schroefdeksel schoon te spoelen met een beetje soda en kokend water. Spoel potten en deksels goed na met alleen kokend water en laat ze omgekeerd uitlekken op een schone theedoek. Zorg dat de potten nog heet zijn als je de stoofpeertjes erover verdeelt (verwijder de sinaasappelschijven en de specerijen). Breng dan de siroop nog even vol aan de kook en vul hiermee de potten af tot aan de rand. Schroef de deksels erop en laat ze omgekeerd op de theedoek afkoelen.

Als het deksel na afkoelen iets hol staat, dan is de pot goed vacuüm getrokken. Op deze manier ingemaakt blijven stoofpeertjes maanden tot wel een jaar lang goed.

Zelf jam of confiture maken

Het basisrecept voor zelf jam maken is reuze simpel. De volgende recepten gaan steeds uit van 1 kilo fruit en 500 gram suiker. Je maakt dus een half zo zoete jam die na opening in de koelkast bewaard moet worden.

Het tovermiddel is pectine, wat zorgt voor voldoende stevigheid en een korte kooktijd. Ik gebruik hiervoor Marmello Jammaker Nr. 2 , dat tegenwoordig wat minder makkelijk te verkrijgen is. Je kunt ook geleisuiker speciaal gebruiken, maar dan heb je niet de vrije keuze om andere (of minder) suiker te gebruiken. Met los pectinepoeder kan dat wel.

Benodigdheden (3-4 potjes):

  • 1 kilogram schoongemaakt fruit
  • 400 tot 500 gram ruwe rietsuiker
  • 1 zakje Marmello Jammaker Nr. 2
  • 4 (jam)potjes (370 gram)
  • soda (fijn of grof)
  • theedoek

Algemene bereiding:

  1. Doe het fruit – volgens recept heel of in stukjes – met eventuele andere ingrediënten in een ruime pan.
  2. Meng de rietsuiker met de pectine of gebruik geleisuiker speciaal.
  3. Voeg de suiker toe aan het fruit en breng alles aan de kook.
  4. Strooi ondertussen een beetje soda in de potjes en deksels en vul ze met kokend water. Draai ze om en laat ze uitlekken op een schone theedoek. Herhaal dit met schoon kokend water, vlak voordat je de potten gaat vullen.
  5. Zodra de fruitmassa kookt en na roeren blijft koken: 1 minuut door laten koken.
  6. Verwijder eventueel de bovenste laag schuim van de fruitmassa.
  7. Doe de kokend hete massa met een pollepel over in de potjes. Vul tot helemaal bovenaan de rand.
  8. Sluit de potten direct af en laat ze, omgekeerd op de theedoek, afkoelen.
  9. De jam is het beste op smaak na een paar weken.

Lekkere en beproefde combinaties:

Aalbessenjam
1 kilo aalbessen

Aardbeienjam
1 kilo aardbeien + 1 uitgeperste citroen

Aardbeienrabarberjam
400-600 gram aardbeien + 600-400 gram (jonge) rabarber in stukjes

Abrikozenjam
1 kilo abrikozen, ontpit, gehalveerd en in stukjes + 1 uitgeperste citroen + 3 gekraakte pitten (in thee-ei)

Ananasjam
1 kilo ananas in kleine stukjes + 1 uitgeperste citroen

Bananenjam
1 kilo bananen in schijfjes + 3 uitgeperste sinaasappels + 1 opengesneden vanillestokje

Blauwe bessenjam met limoen
900 gram blauwe bessen + 3 schoon geboende limoenen (rasp en sap)

Mangojam
1 kilo mango in stukjes + 2 uitgeperste citroenen. De mangopitten meekoken.

Morellenjam
1 kilo ontpitte morellen + 2 uitgeperste citroenen. Een handvol pitten meekoken in een thee-ei of kaasdoek.

Perzikenjam met kruiden
1 kilo perziken (of nectarines) + 1 uitgeperste citroen + 1 kaneelstokje + 1 theelepel koek- of speculaaskruiden + 4 kruidnagels + enkele gekraakte pitten (in thee-ei)

Pruimenjam met kruiden
1 kilo ontpitte pruimen + 1/2 opengesneden vanillestokje + pijpje kaneel + 3 kruidnagels + 4 gekraakte pruimenpitten (in thee-ei). Laat alles met de suiker een nacht in de koelkast trekken, voordat je het opkookt.

Rabarberbananenjam
650 gram rabarber in stukjes + 350 gram bananen in schijfjes + rasp en sap van 1 citroen

Rabarberjam met gember
1 kilo rabarber in stukjes + 3 centimeter gember, geraspt + 115 gram stemgember op siroop, in stukjes + 50 ml sinaasappelsap

Vijgenjam met noten
800 gram vijgen in stukjes + 3 eetlepels gehakte walnoten + 2 eetlepels pijnboompitten + 1 theelepel sesamzaad + 1 theelepel anijszaad + 1 uitgeperste citroen. Rooster walnoten, pijnboompitten en sesamzaad in een droge koekenpan en voeg op het laatst het anijszaad toe. Laat alles met de suiker een nacht in de koelkast trekken, voordat je het opkookt.

Vlierbloesemjam
Zet 10 grote schermen gewassen vlierbloesem een nacht onder water. Snijd van 5 sinaasappels de partjes (zonder vliesjes) in stukjes en vul dit met het vlierbloesemwater aan tot 850 ml

Stoofperen in rosé

Een grijze en regenachtige februaridag als deze, die eindigt met een bedeesd zonnetje en fluitende vogels, doet je verlangen naar de lente. Het lijkt niet het moment om aan stoofperen te denken, maar nu zijn ze er nog. En met mijn recept heb je de lente in een glas. Deze stoofperen met rosé, citrusfruit, steranijs en vanille smaken fris en zoet en zijn heerlijk als dessert.

Benodigdheden:

  • 1,5 kilo stoofperen (circa 15 stuks)
  • 1 fles droge rosé (750 cl.)
  • 2 kleine citroenen
  • 2 kleine sinaasappels
  • 225 gram suiker
  • 2 steranijs
  • 1 vanillestokje
  • een scheutje pernod (of ouzo of sambuca of andere anijsdrank)
  • 4-5 schroefpotten (met twist-off deksel)

Schil de stoofperen, verwijder het klokhuis en snijd ze in gelijke kwarten. Dit verkort de kooktijd en zorgt ervoor dat ze straks in de potjes passen. Doe de peertjes in een kookpan. Schenk de rosé erbij. Pers de citroenen en de sinaasappels uit en voeg het sap toe aan de peren, daarna de suiker en de steranijs. Snijd het vanillestokje over de lengte open en schraap met de botte kant van een mes de zaadjes eruit. Voeg zaadjes en opengesneden vanillestokje toe aan de pan.


Breng het mengsel, met het deksel op de pan, aan de kook. Na 45 tot 60 minuten zijn de peertjes voldoende gaar. Voeg kort voor het einde van de kooktijd nog een scheutje pernod of andere anijsdrank toe.

Gebruik de kooktijd om 4 of 5 potten met schroefdeksel schoon te spoelen met een beetje soda en kokend water. Spoel potten en deksels goed na met alleen kokend water en laat ze omgekeerd uitlekken op een schone theedoek. Zorg dat de potten nog heet zijn als je de stoofpeertjes erover verdeelt. Breng dan de siroop nog even vol aan de kook en vul hiermee de potten af tot aan de rand. Schroef de deksels erop en laat ze omgekeerd op de theedoek afkoelen.

Als het deksel na het afkoelen iets hol staat, dan is de pot goed vacuüm getrokken. Op deze manier ingemaakt blijven stoofpeertjes op rosé maanden tot wel een jaar lang goed. De siroop wordt wat troebel, maar dat komt door de vruchtensappen die je toevoegt.

Vind je deze stoofpeertjes lekker? Kijk dan ook eens naar mijn echte stoofpeertjes en de stoofperen in herfstbokbier.

Stoofperen in herfstbokbier

Stoofpeertjes met een herfstige twist: karameltonen van bier en een beetje kruidigheid. Dit recept leent zich prima voor inmaak. Zo bewaar je porties voor later of om cadeau te doen. Het recept heb ik via het leuke weblog van Diana Stek, dat vol staat met tuintips en heerlijke recepten.

Benodigdheden:

  • 10 kleine stoofperen (Gieser Wildeman)
  • 1 kaneelstokje
  • 2 takjes tijm
  • 1 vanillestokje
  • 150 gram rietsuiker
  • 1,5 flesje herfstbokbier (450 cl.)
  • 3-4 schroefpotten (met twist-off deksel)

Schil de stoofpeertjes, verwijder het klokhuis en snijd ze in gelijke kwarten. Dit verkort de kooktijd en zorgt ervoor dat ze straks in de potjes passen. Doe de peertjes in een kookpan. Leg het kaneelstokje en de tijm tussen de peren. Doe hetzelfde met het vanillestokje, maar snijd het eerst over de lengte open en schraap met de botte kant van het mes de zaadjes eruit. Voeg ook die toe aan de peren, net als de rietsuiker. Giet er voorzichtig het herfstbokbier overheen en breng het mengsel, met het deksel op de pan, aan de kook.


Na 45 tot 60 minuten zijn de peertjes voldoende gaar. Gebruik die tijd om 3 of 4 potten met schroefdeksel schoon te spoelen met een beetje soda en kokend water. Spoel potten en deksels goed na met alleen kokend water en laat ze omgekeerd uitlekken op een schone theedoek. Zorg dat de potten nog heet zijn als je de stoofpeertjes erover verdeelt. Breng dan de siroop nog even vol aan de kook en vul hiermee de potten af tot aan de rand. Schroef de deksels erop en laat ze omgekeerd op de theedoek afkoelen.

Als het deksel na afkoelen iets hol staat, dan is de pot goed vacuüm getrokken. Op deze manier ingemaakt blijven stoofpeertjes maanden tot wel een jaar lang goed.

Variaties:

  • Vervang de tijm door een laurierblaadje.
  • Geen lentebok verkrijgbaar? Gebruik dan La Trappe Dubbel.

Cranberrycompote met steranijs

Cranberry’s, suiker en water. Dat was de basis voor de cranberrycompote die ik maakte rond de kerstdagen. Totdat ik een paar jaar geleden deze heerlijke versie maakte met sinaasappels en steranijs. Het recept raakte ik kwijt, maar heb ik zelf gereconstrueerd op basis van versies waarin sinaasappel en steranijs gebruikt worden. Gewone cranberrycompote smaakt een beetje zuur en bitter, deze smaakt naar frisse, zondoorstoofde bessen.

Benodigdheden:

  • 1 zak verse cranberry’s (340 gram)
  • 1 kaneelstokje
  • 1 steranijs
  • 3 (pers)sinaasappels, liefst biologisch
  • 100 gram rietsuiker

Was de cranberry’s en laat ze in een vergiet uitlekken. Was 1 sinaasappel (bij niet-biologische moet je langer boenen, omdat die een waslaagje over de schil hebben) en rasp de schil. Pers de sinaasappels en vang 200 milliliter sap op.

Kook de cranberry’s met het sinaasappelsap, de geraspte sinaasappelschil, kaneel, steranijs en de suiker, met het deksel op de pan. Roer af en toe door, zodat de puree niet aanbrandt op de bodem van de pan. Na ongeveer 20 minuten is de cranberrycompote klaar.


Doe de compote over in een mooie schaal. Je kunt de hete compote ook in vooraf gesteriliseerde kleine potjes doen. Vul ze tot boven, draai ze direct dicht en laat ze ondersteboven afkoelen. Op deze manier blijft de compote minstens een jaar goed, net als zelfgemaakte jam.

Deze cranberrycompote is lekker bij een vleesschotel of een dessert, maar ook als fris broodbeleg, bij paté of kaas. Het is ook leuk om potjes cranberrycompote rond de feestdagen cadeau te doen aan andere fijnproevers.

Cucumis sativus (augurk)

Augurken inmaken

Augurken, wie maakt ze nog zelf in? Van een collega kreeg ik vier augurkenplanten (Cucumis sativus) voor mijn nieuwe moestuin. Nu zou je denken dat dit lid uit de komkommerfamilie het moeilijk heeft buiten de kas, maar dat blijkt niet zo te zijn.

Ik herinner me mijn vreugdekreet toen ik in juni de eerste gele bloemen ontdekte. De planten vertonen nogal wat veroveringsdrift. Inmiddels heb ik al meer dan een dozijn potten ingemaakt.

Augurken in het zuur (Echte zure bommen)

Ingrediënten per pot:

  • 1/3 zakje inmaakkruiden (Verstegen)
  • 300 ml. natuurazijn of inmaakazijn
  • koffielepel zout

Verder nodig:

  • pot met schroefdeksel
  • borstel (bijvoorbeeld nagelborsteltje van Sorbo)
  • keukenpapier
  • vergiet (of diep bord)
  • soda
  • schone theedoek

Bereiding:

  1. Was de augurken onder koud stromend water en borstel het vuil en de harde stekels eraf.
  2. Dep de augurken droog met keukenpapier en leg ze in een vergiet of op een diep bord.
  3. Bestrooi de augurken royaal met zout en laat dit minstens twee uur intrekken. Een hele nacht mag ook.
  4. Steriliseer ondertussen de pot en het deksel met een beetje soda en kokend water. Eén keer naspoelen met kokend water en omgekeerd op een schone theedoek laten uitdruppen.
  5. Dep de augurken weer droog met keukenpapier en doe ze  in de lege pot
  6. Breng de azijn even aan de kook met de kruiden en giet dit direct op de augurken totdat de pot volledig gevuld is.
  7. Draai de deksel stevig op de pot en zet de pot op zijn kop.

Variaties

Dit basisrecept levert echt pittige, zure augurken op. Varieer door het toevoegen van verse kruiden, zoals: dille(bloemen), koriander (blad, bloemen en zaden), dragon of tijm. Was deze kruiden en laat ze even uitlekken op keukenpapier, voordat je ze tussen de augurken steekt.

Voor zoetzure augurken los je 60 gram suiker op in de azijn met kruiden. Hele grote augurken snijd ik na het inzouten in plakken en maak ik bij voorkeur zoetzuur in.

Met dank aan Mirjam Heinsbroek die mij opnieuw aan de zure augurk bracht. De bereidingswijze hierboven is een bewerking van haar beproefde familierecept.