Verbascum (Toorts), Stipa tenuissima (Vedergras) en Stachys byzantina (Ezelsoor, op de achtergrond): drie soorten die het goed doen in zeer droge omstandigheden.

Is het jou ook opgevallen dat sinds de komst van het coronavirus in maart de zon zo lustig schijnt? Alsof de natuur wil zeggen: “Oké, je slijt je dagen misschien ingeperkt of in thuisquarantaine, maar ik geef je in ruil mijn helderste licht. Zodat je ziet wat er al is, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat.”

Hier in Oosterhout, in westelijk Brabant, voelde het soms als vakantie aan huis. Nu heeft mijn woning wel iets weg van een Landal bungalow, voorzien van alle gemakken en een terras met weids uitzicht aan de achterkant. Onbetaalbaar eigenlijk, en niet alleen in het hoofdseizoen. Dat ik dit in bruikleen heb is echt heel bijzonder.

Droog, droger, droogst…

De keerzijde van al die zonneschijn is dat het watertekort in mijn tuin schrijnend oploopt. Het voorjaar is meestal het droogste seizoen, dit jaar is het extreem droog. De KNMI maakt prachtige kaarten van de neerslag per locatie: in april en mei samen was het een schrale 15 millimeter waar het gemiddeld 110 moet zijn. Dreigender nog is de grafiek van het neerslagtekort in 2020: daarin streven we het tot nu toe droogste jaar ooit gemeten voorbij.

Ik zit niet te wachten op dit soort records. Gilze-Rijen, acht kilometer verderop, brak vorig jaar juli nog het warmterecord met 40,7 graden. Op hogere zandgronden, ofwel klapzand, wordt de aarde woestijnstof als ik niet ingrijp. Na de eikenprocessierups, het coronavirus en de extreme droogte… straks neemt het bijbelse proporties aan en krijgen we die woestijnsprinkhanen uit Afrika ook nog.

Drie droge jaren op een rij: het dwingt mij wel om anders te kijken naar mijn buitenruimte in dit ‘gematigd’ klimaat. Eerder verzuchtte ik al dat het van tuinieren soms een labeur maakt. Je begrijpt waarom de gewone man liever een crematoriumtuin aanlegt met grind, of alles betegelt. Mijn buurman met zijn kunstgras hoeft er maar één keer per jaar de hogedrukspuit op te zetten.

Hoe maak je een slim-met-water-tuin?

Begrijp mij goed, ik wil nog niet ruilen. Maar een overheid die bij burgers aandringt om aan beter waterbeheer te doen door de tuin te vergroenen en een waterbuffer op te slaan, sluit zijn ogen voor de praktische realiteit. Ik heb een fraaie waterzuil voor maar liefst 400 liter: leeg sinds maart. Dus gaan tientallen liters goed leidingwater de tuin in, bijna dagelijks.

Voor gemeenteraden, provinciebesturen en waterschappen staat goed waterbeheer in tuinen vast niet hoog op de agenda, zoveel problemen als er nu al zijn. Maar mijn advies is: werk samen met particulieren, gebruik hun ervaringen, stimuleer oplossingen, informeer. En vooral dat laatste is belangrijk: mensen wijzer maken. Brabant Water doet een poging: “Kies voor planten in een tuin die minder water nodig hebben.” Zoals? Hoe?

P.S. Margo Gelten heeft een heel aardig blog over tuinieren op zandgrond.