Als het gaat om droogte-resistent tuinieren heeft Beth Chatto haar naam gevestigd. In 1991, toen klimaatverandering nog veel minder de aandacht had dan nu, begon zij op de zanderige en stenige grond van een voormalig parkeerterrein met de aanleg van een grindtuin. De planten in de gravel garden werden, behalve bij aanplant, nooit bewaterd. De natuurlijke neerslag moest het werk doen. En die regen is in East Anglia, een van de droogste gebieden van Engeland, niet veel. Zo bouwde Beth Chatto een rijke ervaring op met planten die écht tegen droogte kunnen, en het is die ervaring die ze deelt in Drought-resistant planting.

Nu zijn de successen van Chatto’s tuin niet altijd direct te verwerken in een Nederlandse tuin, en de schrijfster zelf haast zich om dat toe te geven: de bodem is nooit hetzelfde, de ligging is meer of minder open en het (micro-)klimaat is anders. Zo is in Nederland vooral het voorjaar vaak droog, maar valt er in East Anglia juist zomers nauwelijks regen. Vorst komt daar ook minder voor, terwijl het juist de combinatie is van nattigheid en tijdelijke strenge vorst die in winters Nederland planten de das om kunnen doen.

Hoewel de bodem in de gravel garden arm en stenig is wordt er veel aandacht besteed aan de voorbewerking: de grond wordt diep losgewoeld en er wordt een vruchtbare teeltlaag aangebracht. In het eerste jaar wordt er regelmatig onkruid gewied, zodat na een jaar, als de planten zich goed hebben gezet, een mulchlaag opgebracht kan worden. In het zicht is dat grind, achterin de borders en tussen hogere begroeiing wordt het stro.

Chatto heeft het boek geschreven in 1998 en schildert een tuinjaar in seizoenen, veranderingen die ze aanbrengt en combinaties die haar bekoren. Deze notities worden afgewisseld met plantportretten van bijvoorbeeld kievitsbloemen, wolfsmelk, sieruien, clematis en sedums, niet altijd planten waarvan je verwacht dat ze het goed doen in droge omstandigheden. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de scree garden, een uitbreiding waar ze in 1997 aan begint. Het is een plan met vijf eilandbedden waarin ze lagere droogteminnende planten zet die in de gravel garden overgroeid dreigen te worden.

Door haar prettige, soms bijna poëtische schrijfstijl, en met de illustratieve foto’s van Steven Wooster wordt Drought-resistant planting een fijn lees- en kijkboek. Wat me het meest is bijgebleven is hoe ze de mijmering aanraakt, het tijdloze genieten, dat een tuin teweeg kan brengen. Qua humor of uitgesproken mening legt ze het misschien af tegenover die andere grootheid uit de Engelse tuincultuur: Christopher Lloyd. Die twee hebben elkaar leren kennen nadat Beth Chatto hem een brief schreef over de bruikbaarheid van schoenlappersplanten, een plant waar Christo “geen tijd aan wilde besteden”.

Beth Chatto is in 2018 overleden, op 94-jarige leeftijd. Ik ben blij dat ze mij nog een rondleiding door haar tuin heeft gegeven tijdens mijn allereerste tuinreis naar Engeland. Jammer dat dit boek (nog) niet vertaald is in het Nederlands. Terwijl haar kennis en ideeën zo bruikbaar zijn voor de steeds warmere en drogere omstandigheden waar we de laatste jaren mee te kampen hebben.

Drought-resistant planting : lessons from Beth Chatto’s gravel garden / Beth Chatto ; photo’s by Steven Wooster. – [London]: Frances Lincoln, 2016. – 192 p. – ISBN 978-00-7112-3811-4.

Romke van der Kaa, die andere tuinboekenschrijver, tekende een heel mooi afscheidsportret op.