Na de publicatie van Stap 1 reageerde iemand al dat zij benieuwd was naar het volgende deel. Ik vrees dat ik sommige lezers teleur stel omdat ik hier niet diep in ga op ontwerpprincipes.

Een bestaande tuin heeft zich min of meer al bewezen. De vorige bewoners hebben de indeling beproefd. Ik ga dus niet uit van een make-over, maar van de noodzakelijke aanpassingen. Geheel tegen de mode in: dat heeft tijd nodig.

Stap 2: Maak je ontwerp

Een goed plan krijgt de tijd om te rijpen. Begin nu dus met ideeën te verzamelen en met schetsen. Een pad of terras dat verkeerd ligt of een indeling die nooit zal voldoen moet straks aangepast worden.

Voor het ontwerp van een tuin gelden allerlei wetmatigheden, maar het belangrijkste is dat het werkt voor jou. Ben je zelf helemaal blanco neem dan eens een kijkje bij de buren. Of raadpleeg een boek over tuinontwerpen. Dat laatste kan ook overweldigend zijn: teveel perfecte plaatjes van perfecte tuinen.

Durf te denken in termen van een jaar of enkele jaren. Van een boom die je nu plant kun je over vijf jaar de vruchten plukken. Genieten is vooruitzien.

Pin je niet vast op het allereerste idee. Maar haal ook weg wat je absoluut niet wilt. Kijk wat er gebeurt met de ruimte als je de meest gehate planten verwijdert. Bij mij gingen er geleidelijk zes ‘dwergconiferen’ uit van een meter of tien.

Anderzijds: een boom van twintig jaar is in tien minuten gekapt. Sta stil bij wat je doet: de opgekroonde conifeer die pal naast mijn huis staat vond genade. De bast is mooi roodbruin schilferend en hij geeft welkome schaduw op het heetst van de dag. Het is zo’n boom die menig kind naast een huis tekent: huisje, boompje…

De krulhazelaar (Corylus avellana ‘Contorta’) was het eerste dat ik eigenhandig omzaagde. Ik kan het verfrommelde blad niet aanzien. Daarnaast stond de volgende kandidaat: een stijve Hibiscus syriacus met dubbele mauvekleurige bloemen als verflensde proppen.

Maar ik blijf kijken: een Bergden (Pinus mugo) met lange, liggende takken die zich als slangen oprichten, mocht blijven. Bij nader inzien past hij misschien perfect in het toekomstbeeld van mijn ‘prairietuin’.

Ontwerpen komt vooral neer op kijken, kijken en kijken!

• Zie wat de zon doet in de loop van de dag als hij om je huis draait. Een plek op het Noorden krijgt toch zon, en waar je de hele dag zon verwacht heb je schaduw van hoge bomen.
• Kijk wat planten doen in de loop van een jaar. Een plant die in lente of zomer weinig voorstelt vlamt misschien op in de herfst of heeft een fraai wintersilhouet.
• Kijk wat planten en combinaties doen in de tuin van een ander: laat je inspireren.

Volgende aflevering: Stap 3: Voer je ontwerp uit.